Dilemma: Het kiezen van een achternaam

Zwanger Huwelijk trouwen zwanger Kiezen van een achternaam

Het uitkiezen van een achternaam is een gevoelig onderwerp tijdens de zwangerschap, want wie heeft hier het meeste recht op? Papa of mama?

Het kiezen van een achternaam tijdens de zwangerschap is een belangrijk onderwerp. Het kan een emotioneel en gevoelig onderwerp zijn voor zowel de moeder als de vader. De keuze om de achternaam van één van beide ouders aan het kind te geven, is niet langer gebaseerd op traditie en genderrollen. Tegenwoordig willen steeds meer vrouwen dat hun kind hun achternaam krijgt, terwijl mannen vaak ook graag willen dat hun achternaam wordt doorgegeven aan hun kind.

De geschiedenis van achternamen kiezen

De geschiedenis van het kiezen van een achternaam gaat terug tot 1998 toen Nederlandse ouders voor het eerst in staat waren om zelf de achternaam van hun baby te bepalen. Voorheen werd altijd de naam van de vader gegeven, omdat hij gezien werd als het hoofd van het gezin. De man werd gezien werd als de dominante persoon binnen het gezin. De man was vroeger ten slotte ook de kostwinner en na het huwelijk veranderde de vrouw zelfs van achternaam. De achternaam van de vader werd door zijn zoons in stand gehouden. Deze oude, ongeschreven regel gebruiken we dus eigenlijk nu nog steeds heel vaak.

Hoewel er geen wettelijke verplichting bestaat om te kiezen voor de achternaam van één specifieke ouder, kan het kiezen tussen mama of papa leiden tot spanningen binnen relaties. Sommige mensen vinden dat degene die het meest betrokken is bij de zwangerschap of bevalling recht heeft op zijn of haar naam, terwijl anderen vinden dat beide ouders evenveel recht hebben op deze beslissing.

Als je eenmaal een achternaam gekozen en geregistreerd hebt, zullen de volgende baby’s - die je met deze partner krijgt - dezelfde achternaam krijgen.

Welke achternaam krijgt het kind bij wet?

Wanneer je niet op tijd een achternaam hebt gekozen wordt er, volgens Rijksoverheid, tegenwoordig via de wet bepaald welke achternaam het kindje gaat krijgen. Dit is afhankelijk van de persoonlijke situatie.

Bij ongetrouwde stellen krijgt het kind automatisch de achternaam van de moeder toegewezen als er geen overeenstemming kan worden bereikt over welke naam aan het kind moet worden gegeven. Als je als alleenstaande moeder een kind krijgt, zal het kind ook jouw achternaam krijgen. Bij getrouwde stellen wordt de achternaam van de vader automatisch aan het kind gegeven.

Feministische golf

Hebben de oude normen en waarden hebben plaatsgemaakt voor meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen binnen relaties?

“Jij draagt het kind al, gun de vader ook wat.” Of: “Jij draagt het kind al. Jij geeft straks borstvoeding. Gun de vader ook wat. Dan kan hij zich beter verbinden met het kind.” Dit zijn uitspraken die een tijd terug in het AD stonden. Ook werden deze uitspraken - vooral vroeger - vaak genoemd tijdens discussies over het kiezen van de achternaam. Maar is dat tegenwoordig nog steeds relevant?

Met de opkomst van het feminisme dat rond 1900 is ontstaan is het niet meer van deze tijd om met bovenstaande standpunten te komen. Tegenwoordig willen steeds meer vrouwen dat de baby die in haar buik groeit óók haar achternaam krijgt.

Het kiezen van een achternaam kan dus leiden tot discussies en spanningen binnen relaties. Het is belangrijk dat beide ouders openlijk met elkaar communiceren over hun wensen en gevoelens over deze beslissing. Het kan ook helpen om te bedenken wat er zou gebeuren als jullie in de toekomst uit elkaar gaan of als er andere veranderingen plaatsvinden in jullie relatie.

Achternaam later wijzigen is mogelijk

Niet alleen tijdens de zwangerschap is het kiezen van een achternaam belangrijk. Deze beslissing blijft voor de rest van zijn/haar leven gelden. Maar, stel nou dat jij en je partner scheiden van elkaar, denk je dan nog steeds zo over de achternaam? Wil je dan niet liever dat de baby jouw naam krijgt?

Als je je zorgen maakt over hoe je keuze voor een achternaam op lange termijn kan worden beïnvloed, dan is het goed om te weten dat je de naam van je kind later kunt wijzigen. Dit kan echter alleen als je meerderjarig bent en als er goede redenen zijn voor de wijziging. De naam van een minderjarige kan niet door één ouder worden gewijzigd zonder toestemming van de andere ouder.

Op de website van de Rijksoverheid staat dat je - als je voldoet aan een paar punten - je achternaam kan en mag wijzigen. Wel moet je hiervoor meerderjarig zijn en een goede reden hebben. Jij als ouder kan niet de naam van het kind veranderen.

Kiezen voor beide achternamen

Vanaf 1 januari 2024 wordt het mogelijk om beide achternamen officieel op te nemen in Nederlandse wetgeving. Hierdoor kunnen kinderen in de toekomst officieel twee achternamen dragen die hen beiden evenveel vertegenwoordigen. In sommige gevallen kunnen ouders besluiten om beide achternamen aan hun kind toe te kennen. Dit geeft het kind twee achternamen en biedt daarmee een compromis tussen beide ouders.

Conclusie

In conclusie kunnen we stellen dat het kiezen van een achternaam voor jullie ongeboren baby een belangrijke beslissing is die zorgvuldig moet worden overwogen. Het is belangrijk om openlijk te communiceren met je partner en om te bedenken wat er zou gebeuren als er in de toekomst veranderingen plaatsvinden binnen jullie relatie. Uiteindelijk moeten beide ouders zich comfortabel voelen bij de keuze van de achternaam van hun kind, ongeacht welke naam het uiteindelijk wordt.